هپاتیت در مفهوم کلی بهنوعی از بیماری گفته میشود که منجر به التهاب در بخش پارانشیمی کبد میگردد. این بیماری دلایل مختلفی میتواند داشته باشد که برخی از آنها مسری بوده و برخی دیگر قابلسرایت نیستند.
از این عوامل میتوان به مصرف زیاد الکل، تأثیر برخی داروها و آلودگی به باکتریها و عفونتهای ویروسی اشاره کرد. از بین عوامل نامبرده شده، شایعترین نوع آلودگی مربوط به هپاتیت B است. عامل این بیماری نوعی عفونت ویروسی به نام HBV است. HBV یکی از 5 نوع ویروس (A,B,C,D,E) مربوط به بیماری هپاتیت است که به علت شیوع و بیماریزایی بیشتر، از حساسیت بالاتری برخوردار است. تعداد قربانیان سالانه این بیماری در جهان 900 هزار نفر و در ایران چیزی حدود 5 تا 10 هزار نفر است که این رقم بسیار بالا نشاندهنده اهمیت این بیماری مسری است.
این بیماری ابتدا بهصورت حاد در فرد بروز میکند بهطوریکه اغلب افراد درمان شده و اثرات آن بهطور کامل در آنها از بین میرود اما در برخی موارد این عارضه ادامهدار شده و به شکل مزمن تبدیل میشود که در این صورت میتواند باعث سیروز و نارسایی کبد شود.
اکنون این سؤال پیش میآید که تا چه اندازه درباره این بیماری اطلاع دارید؟
چه رفتارهای پرخطری وجود دارند که ممکن است که شما را به این بیماری دچار سازد؟
ما در این مقاله قصد داریم تا شما را با این بیماری آشنا کنیم.
علائم هپاتیت B چیست؟
- خستگی
- ادرار تیره
- درد مفاصل و عضلات
- از دست دادن اشتها
- تب
- ضعف
- زرد شدن سفیدی چشم و پوست (یرقان)
- دردهای شکمی
- کاهش سریع وزن
- مدفوع کمرنگ
در صورت مشاهده علائم فوق، جهت اطمینان بیشتر با پزشک عفونی مشورت کنید.
چگونه به هپاتیت B مبتلا میشوید؟
ویروس هپاتیت B از طریق مایعات بدن فرد آلوده منتقل میشود. این اتفاق زمانی میافتد که مایعات بدن شخص آلوده به فرد غیر آلوده انتقال یابد. مهمترین راه انتقال این بیماری رابطه جنسی محافظت نشده است.
سایر راههای انتقال:
- در زایمان از مادر به فرزند
- تماس با زخم باز افراد
- پیوند اعضا
- استفاده از سرنگ شخص آلودهشده
- استفاده از مسواک، تیغ و یا ناخنگیر مشترک که در معرض خون قرارگرفتهاند
لازم به ذکر است که هپاتیت B از طریق موارد زیر انتقال نمییابد:
- غذا یا نوشیدنی
- شیردهی
- در آغوش گرفتن
- بوسیدن
- دست دادن
- سرفه و یا عطسه
آیا هپاتیت B از طریق انتقال خون اهدایی سرایت میکند؟
در جواب این سؤال باید بگوییم ازآنجاییکه تمام خونهای اهدايي در سازمانهای انتقال خون ازجمله در سازمان انتقال خون ايران ازنظر هپاتيت B آزمايش میشوند، احتمال انتقال بیماری از این راه بسیار کم است.
چه کسانی بیشتر در معرض ابتلا به هپاتیت B هستند؟
- کارمندان مراکز بهداشتی
- افرادی که به مواد مخدر اعتیاددارند
- رابطه جنسی با افراد متعدد
- افراد بالای 60 سال مبتلابه دیابت
- افرادی که به کشورهایی سفر میکنند که هپاتیت در آنجا شیوع زیادی دارد
- کسانی که بیماری مزمن کبدی دارند
هپاتیت B چگونه تشخیص داده میشود؟
معمولاً روند تشخیص مبتلایان به اینگونه است که افراد پس از مشاهده برخی علائم به پزشک مراجعه میکنند و پزشکان پس از معاینه بالینی فرد مراجعهکننده با استفاده از آزمایش خون از وجود این بیماری در فرد مطلع میشوند. درمراحل بعد در صورت مزمن بودن این بیماری از سونوگرافی کبدی و یا بیوپسی کبدی (نمونهبرداری از بافت کبد) نیز کمک میگیرند تا شدت و میزان آسیب وارده به کبد را مشخص کنند.
آیا درمانی برای بیماری هپاتیت وجود دارد؟
متأسفانه تاکنون درمان بخصوصی برای بیماری هپاتیت B ارائه نشده است و پزشکان برای کنترل کردن علائم این بیماری علاوه بر تجویز برخی داروها، توصیههایی مثل استراحت کافی، پوشیدن لباس گشاد، خنک نگهداشتن محیط و نوشیدن زیاد مایعات را به بیماران خود میکنند؛ اما خبر خوب این است که معمولاً غالب افراد مبتلابه این بیماری بهصورت خود به خودی سلامت خود را به دست میآورند. طبق آمار بهدستآمده از هر 10 بزرگسال مبتلابه هپاتیت B حدوداً 9 نفرشان کاملاً بهبود مییابند.
برخی داروهایی که پزشک ممکن است برای درمان هپاتیت B مزمن تجویز کند عبارتاند از:
- پگ اینترفرون آلفا-2 آ
- انتکاویر
- تنوفوویر
- آدفوویر دیپی وکسیل
- تلبیوودین
- لامیوودین
- اینترفرون آلفا-2 ب
5 راه مؤثر در پیشگیری از ابتلا به هپاتیت B
- واکسیناسیون: مؤثرترین راه پیشگیری
- رابطه جنسی محافظتشده
- خودداری از تماس با خون فرد آلوده
- استفاده نکردن از سرنگ و سوزن و تیغ مشترک
- اطمینان از استریل بودن لوازم استفادهشده در تاتو و پیرسینگ
بااینکه سالانه افراد زیادی در جهان به این بیماری گرفتار میشوند و تاکنون درمان خاصی برای آن وجود ندارد اما ما میتوانیم با افزایش آگاهی خود نسبت به این عارضه و رعایت نکات بهداشتی، از ابتلا شدن به آن در امان بمانیم. خوشبختانه از سال 1372 طرح واکسیناسیون هپاتیت B بهصورت همگانی در ایران اجراشده و این روند ادامه دارد. وظیفه همه ما در برابر این موضوع مهم، آگاهی بخشی و اطلاعرسانی به اطرافیانمان است تا بتوانیم در کنار یکدیگر جامعهای سالمتر داشته باشیم.
منابع
