همه ما به خواب نیاز داریم اما بسیاری از ما بهاندازه کافی نمیخوابیم. در این مقاله میخواهیم بدانیم که آیا چرت زدن برای ما مفید است یا خیر؟
برای بسیاری از ما هیچچیز بهاندازه چرت زدن در میانه روز نیروبخش نیست. در بسیاری از کشورها مانند ایتالیا، اسپانیا، مکزیک و یونان داشتن خواب نیمروز یا قیلوله تبعیت از یک فرهنگ قدیمی است که پیشینه آن به قرنها پیش بازمیگردد.
چرا افراد در روز چرت می زنند؟
موسسه ملی خواب داشتن 7 الی 9 ساعت خواب شبانه برای بزرگسالان را مطلوب میداند و چرت زدن زیاد در طول روز را نشانه عدم خواب کافی یا کیفیت ضعیف خواب در طول شب میداند. موسسه ملی خواب مدتزمان هر بار چرت زدن را تا 20 دقیقه عنوان میکند و چرت زدنهای طولانی یا چندگانه را موجب اختلال در خواب شبانه میداند که برای رفع آن مراجعه به پزشک آموزشدیده و مجرب درزمینهٔ خواب، بهمنظور غربالگری بالقوه اختلالات خواب یا شرایط پزشکی را ضروری تلقی میکند. برای مثال آپنه خواب؛ وضعیتی است که در آن فرد در خواب دچار وقفه تنفسی یا تنفسهایی با عمق کم میشود. این نوع تنفس میتواند خستگی افراد در روز را بیشتر کرده و آنها را مجبور به خوابیدن در ظهر کند.
برخی مطالعات نشان میدهند که افرادی که علاوه بر داشتن خواب کافی در شب (بیش از 6 ساعت خواب) همچنان به چرت زدن در طول روز عادت دارند، با افزایش خطر حوادث قلبی و عروقی و درنتیجه مرگ روبرو هستند.
دو اثر چرت زدن بر مغز
کارشناسان معتقدند که در طول زمان خواب (چه طولانی و چه کوتاهمدت) مغز خنک و آرام میشود. درواقع فعالیت الکتریکی امواج مغزی تغییر میکند و ممکن است به تخلیه سموم منجر شود. این سموم بیشتر در خواب های طولانیمدت دیده میشوند.
- در طول خواب، مغز با استفاده از ترکیبی از مایع مغزی-نخاعی و خون، خود را شستشو میدهد. تصور میشود این فرآیند سموم و پروتئینهای ضایعاتی را که در طول روز در مغز تجمع مییابند، حذف میکند و منجر به بازیابی و تازه شدن مغز بعد از بیداری میکند.
- عملکرد شناختی و هوشیاری مغز پس از چرت زدن افزایش مییابد و تا دو ساعت پس از بیداری ادامه دارد.
مدتزمان چرت زدن
در مغز مولکولی به نام آدنوزین وجود دارد که بین سطح آدنوزین در مغز و خوابآلودگی ارتباط مستقیمی وجود دارد درواقع سطح پایین آدنوزین باعث هوشیاری و سطح بالاتر آدنوزین باعث خوابآلودگی میشود.
چرت زدن میتواند هم مفید باشد و هم مفید نباشد
اینرسی خواب چیست ؟
حالتی وجود دارد که با عنوان اینرسی خواب شناخته می شود. در این حالت فرد از لحاظ فیزیولوژیکی دچار نوعی اختلال در عملکرد شناختی است. این حالت میتواند بلافاصله پس از خواب شبانه و چرت زدن رخ دهد. گیجی موقت، بیحسی و کاهش هوشیاری ازجمله اختلالاتی حالت اینرسی خواب هستند که پس از بیدار شدن از هر دورهای از خواب میتوانند اتفاق بیفتند و پس از مدتی، معمولاً حدود ۱۵ دقیقه، از بین میروند. این موضوع برای افرادی که فرصت دارند، معمولاً مشکلی ایجاد نمیکند و فقط باید صبر کنند تا اینرسی خواب از بین برود.اما اینرسی خواب برای افرادی که بلافاصله بعد از بیداری (از خواب یا چرت) نیاز به هوشیاری بهینه دارند مشکلساز میشود.
اینرسی خواب برای افراد مبتلابه بیخوابی مزمن علائم بدتری دارد که به این افراد توصیه میشود تا در طول روز چرت نزنند. افرادی که بیخوابی مزمن ندارند، با چرتهای کمتر از ۳۰ دقیقه، کمتر دچار اینرسی خواب میشوند.
در برخی افراد مانند کارکنان اورژانس و کارگران شیفت کار که فرصت کمتری برای داشتن یک خواب کافی و باکیفیت دارند، چرت زدن به مدت ۱.۵ ساعت نیز ممکن است مفید باشد چون در این حالت بدن اجازه دارد تا مراحل خواب را طی کند درواقع خواب عمیق این افراد در این زمان قطع نشود.
منبع
https://www.livescience.com/health
مترجم: وجیهه فهیمی تبار
نظرات شما
سلام خدا قوت
من عمل آنژیو گرافی انجام دادم و بعد اون خیلی چرت میزنم هر دقیقه تکرار میشه
در کمتر از یک ثانیه ، به خواب میرم و بیدار میشم.
پنجاه سال هم مشکل بی نظمی خواب دارم.