بر اساس مطالعات، درد شدید عضلانی که به دنبال فعالیت سنگین بدنی از جمله بلند کردن اجسام سنگین اتفاق می افتد، یکی از مصدومیت هایی است که باعث مراجعه افراد بسیاری به بخش های اورژانس می شود. مثلا بلند کردن، جابجا کردن یا حمل کردن اجسام سنگین سبب می شود تا فشار زیادی به ستون فقرات بیاید. در نتیجه، ماهیچه هایی که آمادگی و ورزیدگی کافی را ندارند، کشیده می شوند، و ریشه های عصبی تحت فشار قرار می گیرند.
همه این عوامل درد ناگواری را در ناحیه پشت ایجاد می کنند که گاهی امکان کمترین جابجایی و حرکت را نیز از فرد می گیرد. این گونه کمردردها در صورت ادامه ی کارهای سنگین و بدون ملاحظه، مزمن می شوند و چه بسا فرد را محتاج استراحت های طولانی و حتی جراحی می کنند.
اما علت اصلی بروز چنین مسائلی که بیشتر در ایام خانه تکانی یا اثاث کشی اتفاق می افتند، درست بلند نکردن اجسام سنگین است. مهمترین نکاتی که در این موارد باید رعایت شوند تا احتمال ایجاد کمردرد در شما به حداقل برسد، عبارتند از:
- پیش از آن که بخواهید جسمی را از روی زمین بلند کنید، ببینید آیا وزن آن متناسب با نیرو و شرایط جسمی شما هست یا نه؟ اگر نیست حتما از فرد دیگری کمک بخواهید. اگر کسی نیست حمل بار را به زمان دیگری موکول کنید. گاهی به خاطر عجله بی مورد یا صرفه جویی در نگرفتن یک کارگر، هزینه های بیشتری را به خود تحمیل خواهید کرد!
- برای بلند کردن جسمی که روی زمین قرار دارد حتی اگر آن جسم سبک است، از کمر به جلو خم نشوید، آن هم در حالی که زانوهای شما کشیده است.
- برای بلند کردن بار، جعبه یا هر جسم دیگر تا جایی که می شود به آن نزدیک شوید، پاهای خود را به اندازه عرض شانه ها باز کنید، زانوها را خم کنید، با کمر صاف، تنه خود را پایین بیاورید، جسم را با راست کردن زانوهای خود بلند کنید و کمر خود را همچنان صاف نگه دارید.
- هنگامی که جسم نسبتا سنگینی را بلند می کنید، عضلات شکم خود را منقبض نگه دارید.
- هنگام حمل جسم نیز کمر خود را صاف نگه دارید.
- وقتی می خواهید جسم را روی زمین بگذارید باز همان نکات قبلی را رعایت کنید: یعنی کمر را خم نکنید، بلکه با خم کردن زانوها بار را پایین بگذارید.
- اگر جسم سنگین از سطح زمین فاصله دارد، مثلا روی یک میز کوتاه یا داخل صندوق عقب خودرو است، طوری که مجبور هستید برای برداشتن آن کمر خود را خم کنید، هرگز این کار را به تنهایی انجام ندهید.
- اگر ساک یا چمدان سنگینی را حمل می کنید، این کار را با یک دست انجام ندهید بلکه به طور متناوب آن را به دست چپ یا راست خود بدهید.
نکته مهم دیگر در انجام امور خانه، آن است که افراد نباید در هیچ کاری بیش از حد به خود فشار بیاورند. فرض کنید پدر خانواده که سالهاست هیچ حرکت ورزشی انجام نداده است برای تعویض لامپ به روی چهارپایه ی کوتاهی می ایستد و چون دستش به لامپ نمی رسد تا جایی که می تواند بدن خود را به سمت آن می کشد. برای فردی که از نظر بدنی، آمادگی کافی ندارد این گونه کارها مساوی است با کشیدگی عضلانی، کمردرد ناگهانی، احتمال سقوط و ... بنابر این افراد باید با توجه به شرایط سنی و جسمی خود، کارهای متناسب انجام دهند و از استراحت های پی در پی در فواصل کار غافل نباشند.
قرار گرفتن در وضعیت مناسب برای انجام کارها نیز مهم است. مثلا برای نظافت زیر کابینت باید در موقعیتی راحت بنشینید و از کشیدن بیش از حد بدن خود خودداری کنید تا گرفتگی ناگهانی عضلات اتفاق نیافتد.
دکتر مهدی شریف الحسینی
پزشک و استادیار علوم اعصاب
تصویرگر: حمید امینی
مؤسسه حامیان سلامت کاشان در نظر دارد تا در راستای اهداف خود در جهت ارتقا سطح سلامت و بهداشت جامعه، به آموزش همگانی مباحث پیشگیری از کتاب (مصدومیت قابلپیشگیری است) بپردازد.
نظرات شما
مطالب کوتاه و اموزشی
احسنت
جالب بود👏👏👏