بر اساس آمار سازمان پزشکی قانونی کشور، هرسال حدود 700 نفر از هموطنان به خاطر برقگرفتگی جان خود را از دست میدهند. قطعاً هیچکدام از افرادی که به دنبال بیاحتیاطی و عدم رعایت مسائل ایمنی دچار عارضه برقگرفتگی شدهاند تا قبل از حادثه باورشان نمیشده است که چنین اتفاقی برای آنها بیافتد.
این در حالی است که در کشورهای پیشرفته که فعالیتهای برقی بهصورت اصولی و فقط توسط اهلفن، انجام میشود این آمار بهمراتب کمتر است.
از مهمترین علل برقگرفتگی در ایران، عدم رعایت اصول ایمنی، انجام امور برقی توسط افراد عادی و غیرمتخصص، استفاده غیرمجاز از برق شهری، سرقت کابلهای برق و همچنین نبودن حفاظت مناسب در مورد تأسیسات برقی، اعلامشده است.
همهساله با شروع فصل گرم، بیشتر خانوادههای ایرانی برای خنک کردن هوا از کولرآبی استفاده میکنند؛ بنابراین مجبور به سرویس کولرهای آبی خود اعم از تعویض پوشال و تسمه یا روغنکاری و تنظیم شناور آب میشوند. متأسفانه علت بخشی از برقگرفتگیهای منجر به مرگ، همین کولرآبی است که یا مستقیماً جان افراد را میگیرد و یا به سبب قرار گرفتن در ارتفاع، سبب پرت شدن و سقوط مرگبار آنها میشود. با توجه به وضعیت اقتصادی مردم در بسیاری از موارد، سرویس کولر بهجای اینکه توسط تکنیسین حرفهای انجام شود بهوسیله اعضای مرد خانواده صورت میگیرد. بههرحال رعایت نکات ایمنی واجب و ضروری است:
- نصب اولیه کولر حتماً باید توسط برقکار آموزشدیده و دارای مجوز قانونی انجام شود تا سیمکشی و اتصالات برقی با الگوی فنی استاندارد انجام شود.
- هنگامیکه قرار است فرد با بدنه فلزی و بهویژه قسمتهای خیس کولر تماس داشته باشد، برق ورودی به کولر از محل جعبهفیوز قطع شود و روی آن، یادداشتی برای هشدار نصب گردد.
- هنگام سرویس کولر در بالای پشتبام، سایر اعضای خانواده از این موضوع مطلع شده باشند.
- فردی که سرویس را انجام میدهد حتماً از دستکش عایق، کفش لاستیکی و ابزارهایی که دسته عایق داردارند استفاده کند.
- هنگام تست کولر، تدبیری اندیشیده شود تا شخص سرویسکار با فردی که داخل ساختمان اقدام به قطع و وصل کلیدهای کولر میکند، ارتباط صوتی قابل قبولی داشته باشند و صدای همدیگر را به بهترین شکل بشنوند مثلاً بهجای فریاد از طریق کانال کولر با موبایل صحبت کنند.
در رابطه با نصب یا تعمیر سایر وسایل برقی نیز بههیچوجه خودسرانه عمل نکنید و از کارشناس حرفهای کمک بگیرید.
هنگام تعویض لامپ، نصب لوستر و سایر کارهای برقی، جریان برق را از جعبهفیوز قطع کنید و روی آن، یادداشتی برای هشدار نصب کنید تا دیگران بدون اطلاع از موضوع، برق را وصل نکنند.
اگر در خانواده خود، کودک خردسالی دارید پریزهای برقی که در دسترس آنها قرار دارد را با درپوش پلاستیکی ایمن بپوشانید.
در مورد کودکان بزرگتر، خطر برق را بهطور کامل توضیح دهید.
به کودکان بیاموزید که از تماس دست خیس با کلید برق یا وسایل برقی پرهیز کنند.
در حمام و فضاهای بخارآلود از وسایل برقی مانند سشوار و ریشتراش استفاده نکنید.
بههیچوجه سیم برق را در کف زمین یا از زیر فرش رد نکنید.
هنگام برخورد با برقگرفتگی بههیچوجه بدن فرد مصدوم را لمس نکنید، بلکه بلافاصله جریان برق را قطع کنید. اگر چنین امکانی ندارید با استفاده از یک جسم عایق مانند پارچه کلفت و خشک و یا تکهای لاستیک یا چوب، سیم برق را از فرد برقگرفته جدا کنید.
دکتر مهدی شریف الحسینی
پزشک و استادیار علوم اعصاب
تصویرگر: حمید امینی
مؤسسه حامیان سلامت کاشان در نظر دارد تا در راستای اهداف خود در جهت ارتقا سطح سلامت و بهداشت جامعه، به آموزش همگانی مباحث پیشگیری از کتاب (مصدومیت قابلپیشگیری است) بپردازد.
