مولتیپل اسکلروزیس (MS) یا اماس یک اختلال خود ایمنی و بیماری عصبی پیشرونده است که در آن، دستگاه ایمنی فرد به دستگاه عصبی مرکزی خودش حمله میکند. در این بیماری، به دنبال آسیب به بخشهایی از میلین (پوشش محافظ رشتههای عصبی) مغز و نخاع، ارتباط میان سلولهای عصبی مغز و نخاع دچار اختلال شده که میتواند مشکلاتی مثل از دست رفتن حس، التهاب عصب بینایی، ضعف و گزگز اندامها، دوبینی و... را باعث شود. اماس یک بیماری اغلب دردناکی است که میتواند منجر به ناتوانی قابلتوجهی شود. درد در مبتلایان به اماس ممکن است ناشی از آسیب عصبی، اسپاسم عضلانی یا تغییر در نحوه تجربه درد باشد.
در این مقاله قصد داریم تا به بیان انواع درد در بیماران اماس بپردازیم.
آیا اماس دردناک است؟
نشانههای بیماری اماس بسیار متغیر هستند و به محل و شدت ضایعات موجود در داخل دستگاه عصبی مرکزی بستگی دارند. یکی از علائم بسیار شایع اماس، درد است. یک مطالعه در سال 2015 نشان داد که 63 درصد از شرکتکنندگان مبتلابه اماس، درد ناشی از این بیماری را تجربه کردند. درد در افراد بالای 65 سال که ناتوانی بیشتری به دلیل اماس دارند و افسردگی یا اضطراب دارند، شدیدتر میشود. درد اماس میتواند حاد (کوتاهمدت) یا مزمن (طولانیمدت) باشد.
انواع سندروم درد مرتبط با اماس
- میگرن: این وضعیت با سردردهای طولانیمدت و تند، با یا بدون هاله بصری مشخص میشود.
- نورالژی سهقلو: این احساس تکاندهنده در یکطرف صورت است که در اثر لمس صورت یا دمای سرد ایجاد میشود.
- علامت لرمیت Lhermitte: اینیک احساس برقگرفتگی که بهصورت ناگهانی و زودگذر، به دنبال پایین آوردن و خم کردن سر به سمت جلو، به سمت پایین بدن منتشر شود.
علل درد در مبتلایان به اماس
بسته به علت، درد اماس را میتوان به سه نوع طبقهبندی کرد:
- درد نوروپاتیک: این نوع درد اماس در نواحی از بدن و در اثر آسیب به اعصاب ایجاد میشود.
- درد نوسی سپتیو: این نوع به دلیل فعال شدن گیرندههای درد در بدن در اثر آسیب بافتی که بیشتر از اسپاسم عضلانی در افراد مبتلابه اماس است، رخ میدهد.
- درد نوسی پلاستیک (درد مرکزی): این نوع از تغییر در نحوه عملکرد مغز و درک درد ناشی میشود. معمولاً ناشی از بیماری مزمن و دورههای مکرر درد است که باعث این تغییر میشود.
درمان درد ناشی از اماس
ازآنجاییکه چندین علت مختلف درد در اماس وجود دارد، برنامه درمانی برای مدیریت درد معمولاً منحصربهفرد است و علت درد را هدف قرار میدهد. برخی از داروهای رایج که میتوان از آنها استفاده کرد عبارتاند از:
- مسکنها (مسکنها): این داروها شامل داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) و مواد افیونی هستند.
- داروهای ضد تشنج: داروهای ضد تشنج یا ضد صرع مانند کاربامازپین و فنی توئین را میتوان برای درمان دردهای عصبی و نوسی پلاستیک استفاده کرد.
- داروهای ضدافسردگی: داروهای ضدافسردگی مانند دولوکستین، ونلافاکسین و آمی تریپتیلین را میتوان برای درمان دردهای عصبی و نوسی پلاستیک استفاده کرد.
- داروهای عصبی: عوامل عصبی مانند گاباپنتین مواد شیمیایی هستند که با سیستم عصبی تداخل میکنند. آنها برای دردهای عصبی مؤثرتر هستند.
همچنین گزارشها نشان میدهد که استفاده از ماساژ درمانی، توانبخشی، فیزیوتراپی، رفلکسولوژی، تایی چی میتواند به بهبود وضعیت عمومی سلامت بیمار کمک میکند.
منبع:
www.healthline.com
