دگزامتازون متعلق به گروهی از داروها به نام کورتیکواستروئیدها (کورتون‌ها) است. گاهی اوقات از آن به‌سادگی به‌عنوان یک استروئید خوراکی یاد می‌شود. کورتیکواستروئیدها به‌طور طبیعی در بدن شما تولید می‌شوند. هورمون کورتیزول همان کورتیکواستروئید تولید شده توسط غدد فوق‌کلیوی است که در فرآیندهای بیولوژیکی مانند متابولیسم، واکنش ایمنی و استرس نقش بسزایی دارد. مصرف کورتیکواستروئید اضافی (صناعی)، می‌تواند به درمان بیماری‌های مرتبط با التهاب کمک کند. این دارو در اشکال مختلف قرص، آمپول، پماد، داروی مایع خوراکی، قطره چشمی وجود دارد.
در ادامه به بیان موارد مصرف دگزامتازون، نکات قابل‌توجه قبل از شروع مصرف این دارو و اینکه آیا دگزامتازون می‌تواند باعث مشکل شود؟ می‌پردازیم.
مهم ترین موارد مصرف دگزامتازون
استروئیدهای خوراکی برای درمان انواع مختلفی از بیماری‌ها استفاده می‌شوند. برخی از این بیماری‌ها عبارت‌اند از:
- بیماری‌های التهابی روده (بیماری کرون، کولیت اولسراتیو)
- بیماری‌های خود ایمنی (لوپوس اریتماتوز سیستمیک (SLE)، سارکوئیدوز)
- بیماری‌های مفصلی و عضلانی (آرتریت روماتوئید)
- آلرژی
- درمان برخی سرطان‌ها
- درمان بیماری تنفسی به نام کروپ یا خروسک در کودکان
- تشخیص بیماری کوشینگ (یک اختلال غددفوق کلیوی)
- درمان هیپرپلازی مادرزادی آدرنال (CAH)
- درمان التهاب در چشم
نکاتی قبل از شروع مصرف دگزامتازون
برخی از داروها برای افراد با شرایط خاص مناسب نیستند و گاهی اوقات تنها در صورت مراقبت بیشتر می‌توان از دارو استفاده کرد. به همین علت قبل از شروع مصرف دگزامتازون، مهم است که پزشکتان هرکدام از موارد زیر را بداند:
- ابتلا به فشارخون بالا
- سابقه حمله یا مشکل قلبی
- اختلال در عملکرد کبد و کلیه‌ها
- ابتلا به دیابت یا بیماری چشمی به نام گلوکوم (در شما یا اعضا خانواده)، آب مروارید، عفونت چشم
- کم‌کاری تیروئید
- پوکی استخوان
- صرع
- میاستنی گراویس (وضعیتی که باعث ضعف عضلانی می‌شود)
- زخم معده یا اختلال روده
- حسیاسیت دارویی
- عفونت قارچی
- مشکلات سلامت روانی مانند افسردگی و اختلالات ذهنی
- بارداری، قصد بارداری، دوران شیردهی
- ابتلا به بیماری سل و مالاریا
- انجام واکسیناسیون در چند ماه اخیر
علاوه بر موارد مذکور، رعایت نکات زیر توصیه می شود:
- از انجام واکسیناسیون در طول مدت درمان با دگزامتازون خودداری شود.
- این دارو ممکن است موجب عدم رشد طبیعی در کودک می شود.
- برای انجام هرگونه درمان (دندانپزشکی، آزمایش، و درمان های اورژانسی) در صورت مصرف دگزامتازون، پزشک را در جریان بگذارید.
- دگزامتازون در افراد مسن به ویژه در زنان یائسه،احتمال ابتلا پوکی استخوان و فشارخون را افزایش می‌دهد.
- از مصرف الکل در طول مدت درمان با دگزامتازون خودداری شود.
- این دارو می‌تواند باعث افزایش ریسک بروز عوارض جانبی و یا تغییر در عملکرد داروهای مصرفی شما مانند (داروی زوال عقل، پارکینسون، رقیق کننده‌های خون شامل وارفارین و کومارین، داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی مانند آسپیرین و ایبوپروفن، آنتی بیوتیک‌ها، انسولین، داروهای ضدقارچ، داروهای جلوگیری از بارداری) شود بنابراین قبل از مصرف، پزشک خود را مطلع سازید.
آیا دگزامتازون می‌تواند مشکل ایجاد کند؟
دگزامتازون در کنار اثرات مفیدش می‌تواند عوارض جانبی ناخواسته‌ای ایجاد کند. هرچند فواید مصرف یک استروئید خوراکی معمولاً بیشتر از عوارض جانبی آن است. بااین‌حال، آن‌ها گاهی اوقات می‌توانند دردسرساز باشند.
رایج‌ترین عوارض مصرف دگزامتازون
درد شکم (شکم)، سوءهاضمه، احساس بیماری (تهوع)، ضعف عضلانی یا احساس خستگی، تغییرات خلقی یا رفتاری، به‌ویژه در ابتدای درمان، مشکلات خواب، سردرد، افزایش وزن و پریودهای نامنظم در زنان و افزایش خطر ابتلا به عفونت.
آنچه که در بالا بیان شد نشان می‌دهد علیرغم اثرات ضدالتهابی و ضد حساسیت دگزامتازون، به علت آنکه این دارو نوعی کورتون است، استفاده طولانی‌مدت از این داروی پرعارضه، عوارض جانبی خطرناکی را نیز به دنبال دارد. پس توجه به تجویز صحیح از سوی پزشک و مصرف آگاهانه از سوی بیماران حائز اهمیت است.
منبع:
www. patient.info
